ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ στην ΜΑΝΔΡΑΚΙΝΑ (15-08-11)

http://www.youtube.com/watch?v=YlTO9G2hdmA&feature=related

Παρακολουθείστε στο παραπάνω link την παράκληση (σε Κερκυραϊκή ψαλτική) στην Παναγία που έγινε στην Μανδρακίνα στις 15-8-11 πριν την περιφορα του Επιταφίου.

''Η ΘΡΙΑΜΒΕΥΟΥΣΑ ΙΟΥΔΙΘ '' ορατόριο του VIVALDI γραμμένο για την πολιορκία της Κέρκυρας το 1716

http://www.youtube.com/watch?v=YLAdvqkab60

παρακολουθήστε στο παραπάνω link το απόσπασμα από το χορωδιακό του φινάλε.

ΤΡΕΙΣ ΜΗΝΕΣ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ π. ΚΩΣΤΑ

    Σήμερα συμπληρώνονται 3 μήνες από την κοίμηση του πολυαγαπημένου μας πνευματικού πατέρα μακαριστού πρωτοπρεσβύτερου π. Κωνσταντίνου ( Κώστα) Σουρβίνου. Μας λείπει πολύ, στην οικογένειά του, στα πνευματικοπαίδια του, στην τοπική μας Εκκλησία, σε όλους. Ας έχουμε όμως σαν παρηγοριά το γεγονός πως, αν και λείπει η φυσική του παρουσία, βρίσκεται ανάμεσά μας με τις ευχές του, τις προσευχές και την αγωνία του για όλους εμάς  τα πνευματικοπαίδια του. Βρίσκεται πια στα δεξιά του Θρόνου της Δόξης εν τοις Ουρανοίς και από εκεί πρεσβεύει πλέον  στον Δωρεοδότη Κύριό μας για όλους μας. 

      Εμείς αυτό που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε σαν καλύτερο μνημόσυνο στην μνήμη του είναι να μην τον ξεχνάμε ποτέ και να φυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού όλα όσα τόσα χρόνια μας έλεγε νουθετώντας μας εν Χριστώ με την απέραντη πατρική του αγάπη και τότε να είμαστε βέβαιοι πως η Αγία ψυχή του θα ευφραίνεται πάνω εκεί ψηλά που βρίσκεται.

       Δεν σε ξεχνάμε ποτέ πολυαγαπημένε μας Γέροντα...... νάχουμε την ευχή σου....

Η ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΜΟΝΙΟΥ ΣΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΠΟΣΟ ΑΥΤΟ ΕΠΗΡΕΑΣΕ ΤΗΝ ''ΠΑΡΑΚΜΗ'' ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΗΣ ΨΑΛΤΙΚΗΣ

          Όταν το 1924 ο μακαριστός μητροπολίτης Κερκύρας & Παξών (μετέπειτα Οικ. Πατριάρχης) Αθηναγόρας εισήγαγε το αρμόνιο και ταυτόχρονα τη χορωδιακή τετραφωνία στις Εκκλησίες της Κέρκυρας (για την Θ.Λειτουργία, τους Χαιρετισμούς κ.α. και όχι για Εσπερινούς, Όρθρο και άλλες Ακολουθίες οι οποίες περιέχουν τον βασικό κορμό της εκκλ. υμνογραφίας), το έκανε για ένα μοναδικό και σημαντικό λόγο. Δεν μπορούσε να ανεχθεί το γεγονός ότι οι Ορθόδοξοι Ναοί ήταν άδειοι από Ορθόδοξους πιστούς, οι οποίοι μη μπορώντας να συνηθίσουν την ''εισαγώμενη'' στην Κέρκυρα (κυρίως στην πόλη και κατά πολλούς ''αμανεδίζουσα'') Βυζαντινή μουσική, συνέρρεαν στους Ρωμαιοκαθολικούς Ναούς για να παρακολουθήσουν τις Ακολουθίες και κυρίως την Θεία Λειτουργία.

        Για  το  σκοπό  αυτό  ανέθεσε  στον  αείμνηστο  Αρίστο Μοναστηριώτη  να μεταγράψει για χορωδία ένα μεγάλο μέρος του Κερκυραϊκού Εκκλησιαστικού μέλους καθώς και τις Βυζαντινές Λειτουργίες των Σακελλαρίδη και Πολυκράτη ώστε να ψάλλονται, συνοδεία αρμονίου στους Ορθόδοξους Ναούς, για να προσελκύσει και πάλι τα ''απωλολότα πρόβατα'' τους Ορθόδοξους πιστούς. Έξυπνη ομολογουμένως κίνηση !!

       Έτσι οι διασκευές-συνθέσεις του Μοναστηριώτη μαζί με την ήδη υπάρχουσα Ορθόδοξη Θ.Λειτουργία του Ν. Χ. Μαντζάρου, το αριστούργημα αυτό το οποίο έγραψε ο Εθνικός μας συνθέτης βασισμένος στο Κερκυραϊκό μέλος έτσι όπως του το απέδωσε ο τότε εφημέριος του Ναού του Αγ. Αντωνίου π. Ελευθέριος Παλατιανός, άρχισαν να χρησιμοποιούνται στην ορθόδοξη Λατρεία (ξανατονίζω μόνο στην Θ. Λειτουργία και τους Χαιρετισμούς) καθιερώνοντας έτσι την πολυφωνία και το αρμόνιο στους Ναούς της πόλεως.

       Δυστυχώς όμως, με την πάροδο  του χρόνου οι συνθέσεις, σε Κερκυραϊκό μέλος, του Μοναστηριώτη, η Λειτουργία του Μαντζάρου καθώς και συνθέσεις άλλων Κερκυραίων μουσικοδιδασκάλων παραγκωνίστηκαν και σήμερα ακούγονται στις Λειτουργίες μόνο οι μετεγραμμένες για χορωδία Βυζαντινές Λειτουργίες των Σακελλαρίδη-Πολυκράτη. Μόνο η ακολουθία των Χαιρετισμών ακούγεται σήμερα και αυτό γιατί δεν υπάρχει μετεγραμμένο για χορωδία το Βυζαντινό μέλος. Σε ότι αφορά τη χρησιμοποίηση στη Λατρεία της Λειτουργίας του Μαντζάρου, ο μόνος Ναός στον οποίον ακούγονταν μέχρι πριν από δύο χρόνια ήταν ο Ναός του Αγ. Βασιλείου πόλεως και αυτό χάρις την επιμονή του μακαριστού εφημέριού του πρωτοπρεσβύτερου Κων/νου Σουρβίνου.

       Σε  ότι  αφορά  τώρα  τον  κύριο κορμό της εκκλησιαστικής υμνογραφίας, ο οποίος βρίσκεται στις Ακολουθίες του Όρθρου, του Εσπερινού αλλά και οι άλλες Ακολουθίες (Ευχέλαια, Γάμοι, Βαπτίσεις, Παρακλήσεις κ.α.), εδώ λόγω της μη χρησιμοποίησης αρμονίου αλλά και λόγω της μη ύπαρξης μουσικής  καταγραφής της Κερκυραϊκής ψαλτικής υμνογραφίας, βρέθηκε η ''εύκολη'' λύση του παραγκωνισμού της Ντόπιας ψαλτικής και της αντικατάστασής της από την καταγεγραμμένη Βυζαντινή μουσική.

     Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι σήμερα ελάχιστοι να ασχολούνται και να γνωρίζουν την Κερκυραϊκή μας ψαλτική και αυτή να ακούγεται μόνο στα Βγάσματα και Μπάσματα του Αγίου μας και αυτό χάρη στην επιμονή μερικών Ιερέων.

     Η Κερκυραϊκή ψαλτική αποτελεί ιστορική μουσική συνέχεια ενός πολυφωνικού είδους Βυζαντινής μουσικής που ψάλλονταν σε πολλές επαρχίες του Βυζαντίου (και στα Ιόνια νησιά) κατά την προ της αλώσεως εποχή και δεν έχει καμία απολύτως μουσικολογική σχέση με την ευρωπαϊκή πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική, όπως πολλοί κακοπροαίρετοι ισχυρίζονται λέγοντας ότι αποτελεί επιρροή της Καθολικής Δύσης στην Ορθόδοξη λατρεία. Γιατί αν είναι έτσι, που δεν είναι, τι θα μπορούσε να πει κανείς για το από που και από ποιούς έχει δεχθεί επιρροές η Βυζαντινή μουσική ;

         Είναι παρήγορο το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει μια προσπάθεια ανάδειξης και διάσωσης της Κερκυραϊκής ψαλτικής. Όλα ξεκίνησαν από έναν άνθρωπο, τον μακαριστό π. Κώστα Σουρβίνο που με πολλούς κόπους και θυσίες κατέγραψε ηχητικά όλον αυτό το θησαυρό και τον μεταλαμπάδευσε σε μας τους νεώτερους.Τώρα που ο ίδιος βρίσκεται στην επουράνιο Βασιλεία, ο σπόρος που έριξε στις καρδιές μας όχι μόνο άνθισε αλλά καρποφόρησε και καρπός αυτού του σπόρου είναι και ο Χορός Κερκυραϊκής ψαλτικής που, υπό τη διεύθυνση του μουσικού-θεολόγου Γιώργου Μπογδάνου, ψάλλει στην Παράκληση κατά τις εορτές του Αγίου μας και σε διάφορους Ναούς της πόλεως και των χωριών σε πανηγύρεις, όπως έψαλαν οι προπάτορές μας Κερκυραίοι ψαλτάδες, γεμίζοντας  αγαλλίαση τις Κερκυραϊκές ψυχές.

        Σε  ότι  αφορά τη  μουσική καταγραφή της Κερκυραϊκής ψαλτικής και το κενό που υπήρχε σε αυτόν τον τομέα μέχρι τώρα, είμαι στην ευχάριστο θέση να σας ανακοινώσω ότι  ο γράφων κατέγραψε και ψηφιοποίησε σε ευρωπαϊκή μουσική σημειογραφία όλο το υλικό που επί χρόνια με κόπο συγκέντρωσε ο π. Κώστας και είναι πλέον συγκεντρωμένο σε βιβλίο με τίτλο ''ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΗ ΨΑΛΤΙΚΗ όπως την έψαλαν οι παλαιοί Κερκυραίοι ψαλτάδες'' περιμένοντας την ευχή - έγκριση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Νεκτάριου για να εκδοθεί από τη Μητρόπολη Κερκύρας.

        Τελειώνοντας,  και  για  να  επανέλθω  στον  τίτλο  της ανάρτησης,  αρκετοί που έχουν κατά καιρούς ασχοληθεί με την κερκυραϊκή εκκλησιαστική Ιστορία λένε, και θεωρώ ότι έχουν δίκιο, ότι το αρμόνιο και η χρησημοποίησή του στις Εκκλησίες της Κέρκυρας αναμφίβολα ήταν μια καινοτομία η οποία συνέβαλε στην επιστροφή του εκκλησιάσματος στους Ναούς, από την άλλη όμως δόθηκε μεγάλη έμφαση στην Θ.Λειτουργία (και σωστά βέβαια αφού εκεί τελείται το κοσμοσωτήριο Μυστήριο της Θ.Ευχαριστίας), με αποτέλεσμα οι Ακολουθίες του Όρθρου και του Εσπερινού να έλθουν σε ''δεύτερη'' θέση και με αυτόν τον τρόπο έγινε ευκολότερη και χωρίς αντιδράσεις η εισαγωγή της Βυζαντινής μουσικής σε αυτές τις Ακολουθίες με συνέπεια τον παραγκωνισμό και την παρακμή της Κερκυραϊκής ψαλτικής, η οποία ευτυχώς αρχίζει σήμερα να αναγεννάται !!

                                                                                      
                                                                                                   Παναγιώτης  Χασαπιάνος
                                                                                                               Μουσικός                                                                                            

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2011

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=srFeCrKl3MY