Κορφιάτικο Μεγαλοβδόμαδο με ακούσματα Κερκυραϊκής ψαλτικής

 

(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΝ - The Magazine 

τη Μεγάλη Δευτέρα 10 Απριλίου 2023) 

        Ξημερώνει η Κυριακή των Βαγιώνε και οι Κορφιάτες κατεβαίνουμε στη Χώρα με το βάγιο στο πέτο για να συναντήσουμε τον Άγιο – όπως  τότε οι Ισραηλίτες τον Ιησού-, που σε λίγη ώρα θα στρατέψει στη μεγαλύτερη λιτανεία του χρόνου.

      Και να, ακριβώς στις έντεκα το πρωί ξεκινά η Παράκληση -τα Βγάσματα- του Αγίου που, κατά την παράδοση, τελούνται  στην κερκυραϊκή ψαλτική. Αμέσως μετά, ξεκινά η λιτανεία. Οι τόρτσες, οι σκόλες, τα φανάρια, το Μπαρλακί, τα κράνη των φιλαρμονικών ακόμα και η Σεπτή του Αγίου μας Λάρνακα είναι στολισμένα με βάγια, όλα στο πνεύμα της γιορτινής αυτής ημέρας. Σε αυτή τη Λιτανεία δεν ψάλλονται ύμνοι από την Παράκληση του Αγίου μας, όπως το Πρωτοκύριακο και τις 11 του Αυγούστου. Εδώ ψάλλονται ύμνοι από τη Λιτή των Βαΐων. Οι  παλαιότεροι σίγουρα θα θυμούνται τους μακαριστούς παπα-Κώστα Σουρβίνο και παπα-Γιάννη Σκιαδόπουλο να ψάλλουν στα κορφιάτικα το υπέροχο «Το Πανάγιον Πνεύμα, το και τους Αποστόλους διδάξαν…» ή το «Εισερχομένου Σου Κύριε εις την Αγίαν Πόλιν…»!

         Το απόγευμα της ίδιας ημέρας μέχρι και τη Μεγάλη Τρίτη ψάλλεται η Ακολουθία του Νυμφίου ενώ τα πρωινά, μέχρι και τη Μεγάλη Τετάρτη τελούνται στους Ναούς οι Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες. Παλαιότερα - εγώ δεν το πρόλαβα- όλες  μα όλες οι Ακολουθίες αυτών των ημερών (όπως άλλωστε και οι Ακολουθίες όλου του χρόνου)  γίνονταν στα κορφιάτικα, με τους καλλίφωνους ψαλτάδες -και μαζί τους όλο τα εκκλησίασμα- να ψάλλουν το «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…» και «Τον Νυμφώνα Σου βλέπω…»! Σήμερα το μόνο που ακούγεται πια στα κορφιάτικα (και αυτό σε έναν - δύο Ναούς) είναι το «Κατευθυνθήτω…» της Προηγιασμένης Θείας Λειτουργίας.

        Νωρίς το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης τελείται το Μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου και μετά η Ακολουθία του Νιπτήρος.

        Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης γίνεται ο Εσπερινός, που μετά την Είσοδο και το «Φως ιλαρόν…» , εξελίσσεται σε Θεία Λειτουργία –του Μ. Βασιλείου-, σε ανάμνηση της παράδοσης των Αχράντων Μυστηρίων από τον ίδιο τον Κύριό μας! Εδώ το «Φως ιλαρόν…» ίσως να ακουστεί σε κάποιον Ναό στα κορφιάτικα. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ψάλλουμε την Ακολουθία των Παθών, «τα Δώδεκα Ευαγγέλια», με το Προκείμενο «Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου εαυτοίς…» να είναι το μόνο που μπορεί ακόμα κάπου να ψάλλεται  στη ντόπια ψαλτική.

          Τη Μεγάλη Παρασκευή το πρωί τελούνται η Ακολουθία των Μεγάλων Βασιλικών Ωρών και ο Εσπερινός της Αποκαθήλωσης. Το Απόγευμα της ίδιας ημέρας γίνεται η Ακολουθία και εν συνεχεία οι περιφορές των Επιταφίων, με αποκορύφωμα την περιφορά του Επιταφίου του Μητροπολιτικού Ναού αργά το βράδυ.

          Ξημερώνοντας το Μέγα Σάββατο οι Κορφιάτες από νωρίς πάμε στους Ναούς για να κοινωνήσουμε στη Λειτουργία του Μεγάλου Σαββάτου (Εσπερινό που, όπως και τη Μεγάλη Πέμπτη, εξελίσσεται σε Λειτουργία), ακούγοντας παράλληλα   τον περίφημο ύμνο των Τριών Παίδων «Τον Κύριον Υμνείτε…» που, κατά  την παράδοση, ψάλλεται κερκυραϊκά, καθώς και το «Ανάστα ο Θεός…». Εν συνεχεία, όλοι μαζί, κατευθυνόμαστε στην πλατεία (οι παραδοσιακότεροι πάνε τσι «Κάρτε Λάκουες») για να ξανασυναντήσουμε τον Άγιο, που αυτή τη φορά λιτανεύει ο Ίδιος -ως χοροστατών Επίσκοπος- τον Επιτάφιο του Κυρίου. Αυτή είναι και η κατανυκτικότερη λιτανεία του χρόνου στην οποία (θα έπρεπε να) επικρατεί απόλυτη σιωπή, επενδυμένη μόνο από τους πένθιμους ήχους των φιλαρμονικών και τα Εγκώμια που ψάλλουν οι ιερείς. Αμέσως μετά τη λιτανεία ο Άγιος θα παραμείνει όρθιος στη θύρα Του για τέσσερις ολόκληρες ημέρες, διακηρύσσοντας την Ανάσταση.

       Στις 11 ακριβώς γίνεται το έθιμο των μπότηδων, έθιμο που τις τελευταίες δεκαετίες έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, κάτι που δεν συνάδει με το πνεύμα της ημέρας. Το Μέγα Σάββατο, ακόμα και μετά την «πρώτη (λάθος λεγόμενη) Ανάσταση», είναι η πιο πένθιμη ημέρα του χρόνου, ημέρα κατά την οποία «Σιγησάτω πάσα σάρξ βροτεία…», όπως μας προτρέπει και ο ύμνος που ακούσαμε το πρωί στη Λειτουργία αντί Χερουβικού. Ο Χριστός είναι ακόμα στον τάφο. Δεν πρέπει και δεν επιτρέπετε να μετατρέπουμε αυτήν την ιερή ημέρα σε μέρα ξεφαντώματος.

         Κάπου εδώ όμως τελειώνει το Κορφιάτικο Μεγαλοβδόμαδο. Ραντεβού την Κυριακή της Λαμπριάς για να ψάλλουμε όλοι μαζί το «Χριστός ανέστη…»  στην Αναστάσιμη Ακολουθία (άραγε πόσοι το ξέρουν στα κορφιάτικα;)  και εν συνεχεία να γευθούμε τα παραδοσιακά «τσιλίχορδα» στο Λαμπριάτικο εορταστικό τραπέζι!

         Καλή  συν-Ανάσταση!!! 

 

Παναγιώτης Σπ. Χασαπιάνος

                Μουσικός

Υ.Γ.: Όποιος επιθυμεί να ακούσει κάποιους από τους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδος σε κερκυραϊκή ψαλτική, μπορεί να τους αναζητήσει στο κανάλι https://www.youtube.com/@kerkiraikipsaltiki στο Youtube.