Παρασκευή 24 Ιουνίου 2011

Η ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΗ ΨΑΛΤΙΚΗ ΜΑΣ ΨΑΛΤΙΚΗ (άρθρο του μακαριστού πρωτοπρεσβύτερου π. Κωνσταντίνου Σουρβίνου-2007)


    Λέγοντας ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΗ ΨΑΛΤΙΚΗ εννοούμε το ξεχείλισμα της αγάπης και της ευγνωμοσύνης της Κερκυραϊκής ψυχής προς τον Πανάγαθο δωρεοδότη Θεό και τον προστάτη μας Άγιο Σπυρίδωνα.
      Το  παγκοσμίως  μοναδικό  αυτό είδος ψαλτικής τέχνης μετεδόθη δια μέσου των γενεών από στόμα σε στόμα, με το αυτί, διότι δεν υπήρχαν γραμμένα με νότες τα ιερά τροπάρια και για πλέον από τρεις αιώνες καλλιεργήθηκε στην Κέρκυρα και άνθισε, διότι σε όλες τις Εκκλησίες του νησιού έψαλαν σ’ αυτό το ύφος, σ’ αυτόν τον παλμό.
      Οι  Κερκυραίοι  καλλίφωνοι ψάλτες με τους βοηθούς τους  συνέπαιρναν και συγκινούσαν τους ευλαβείς Χριστιανούς, οι οποίοι σιγόψελναν και έτσι λαός και κλήρος έστελναν στον ουρανό σαν ευωδιαστό λιβάνι τις ουράνιες μελωδίες τους. Ο τρόπος αυτός της ψαλτικής είναι αυτός, που και σήμερα ακόμα ευτυχώς, ακούγεται στις τελετές και λιτανείες του Αγίου μας, όπως τον παραλάβαμε ανόθευτο από τους προγόνους μας Κερκυραίους ιεροψάλτες, και σε αρκετά χωριά. Ξεκίνησαν οι Κερκυραίοι να καλλιεργούν το είδος αυτό της εκκλησιαστικής μουσικής αφότου κάποιοι Κρήτες ιεροψάλτες, θέλοντας να αποφύγουν τον Τούρκο κατακτητή, έφτασαν πρόσφυγες στο νησί μας, μεταφέροντας εδώ το λεγόμενο  ΄΄Κρητικό ιδίωμα΄΄, ένα είδος ΄΄πολυφωνικής΄΄ Βυζαντινής μουσικής .
      Με βάση λοιπόν αυτά τα ακούσματα  και την Βυζαντινή μουσική, που έψαλλαν μέχρι τότε, οι Κερκυραίοι δημιούργησαν ένα νέο είδος μελωδικότατης και γλυκύτατης εκκλ. μουσικής, βγαλμένη μέσα από τα βάθη της καλλιτεχνικής ψυχής τους.
    Οι περισσότεροι ασφαλώς θυμούνται τον μακαριστό Μητροπολίτη μας, τον Μεθόδιο, ο οποίος με την μελωδικότατη γλυκιά φωνή του απέδιδε θαυμάσια τους Κερκυραϊκούς ύμνους. Αλλά και ο Πολύκαρπος και ο Τιμόθεος οι διάδοχοί του, αγαπούσαν και εκτιμούσαν τον τοπικό αυτό μουσικό θησαυρό και σε κάθε ευκαιρία προσπαθούσαν να ψάλλουν όσο γνώριζαν είτε το ΄΄Φως Ιλαρόν΄΄ είτε άλλα τροπάρια θαυμάσια στην ακοή.
    Αλλά και το σύνολο των Ιερέων γνώριζαν και έψαλλαν αυτές τις θαυμάσιες μελωδίες, με τις ωραίες Κερκυραϊκές φωνές τους, αλλά και οι ανιδιοτελείς Κερκυραίοι ψαλτάδες,  με τους πολλούς και αυτοσχέδιους βοηθούς τους, που πλαισίωναν τις εκκλησιαστικές μας χορωδίες.
     Τώρα στην Κέρκυρα, ο Μητροπολίτης μας κ. Νεκτάριος, αν και μια ζωή έχει συνηθίσει άλλα ακούσματα, με αγάπη περισσή έχει αγκαλιάσει την προσπάθεια που γίνεται, για να περισώσουμε την ουράνια αυτή μουσική που αποτελεί την ΕΘΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ της Κέρκυρας.
      Την  μουσική μας αυτή αγκάλιασαν μεγάλοι άνθρωποι, όπως ο Νικόλαος Μάντζαρος, ο οποίος έγραψε την ομώνυμη λειτουργία με βάση τα ακούσματα της εποχής, ο Αρίστος Μοναστηριώτης, ο οποίος με βάση το Κερκυραϊκό μοτίβο έγραψε θαυμάσιους εκκλησιαστικούς ύμνους και άλλοι πολλοί.
     Ο  μακαριστός  καθηγητής  του  Ιονίου  Πανεπιστημίου  Μάριος Μαυροειδής κατέγραψε σε Ευρωπαϊκή μουσική την παράκληση του Αγίου μας και την Οκτώηχο, αλλά και άλλες προσπάθειες έχουν γίνει ώστε να καταγραφεί όλος αυτός ο μουσικός θησαυρός. Εις τον Εσπερινό της Αγ. Βαρβάρας το 2005, χοροστατούσε μαζί με τον Μητροπολίτη μας, ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος, ο οποίος εξεφράσθη με τα καλύτερα λόγια για την τοπική μας ψαλτική.
   Αλλά και ο Αρχιεπίσκοπός μας (μακαριστός) κ. Χριστόδουλος, όταν πριν χρόνια χοροστατούσε στον Εσπερινό του Αγ. Σπυρίδωνος, που έψαλλε πολυμελής βυζαντινός χορός, ζήτησε από τον καλλίφωνο π. Κων/νο Τζαφέστα, εφημέριο του Μητροπολιτικού μας Ναού, να ψάλλει με τον Κερκυραϊκό τρόπο το Απολυτίκιο του Αγίου μας, γεγονός που γέμισε χαρά όλους τους προσευχομένους Κερκυραίους.
     Όμως και όταν χοροστατούσε στον Εσπερινό του Αγίου μας ο νυν Μητροπολίτης μας, και στον Εσπερινό της Αγίας Θεοδώρας και άρχισε να ψάλλει το τριπλό Κερκυραϊκό ΄΄Κύριε ελέησον΄΄, τότε όλοι μαζί ΄΄εν ενί στόματι΄΄ κληρικοί και λαϊκοί, γεμάτοι ιερό ενθουσιασμό και ιερή συγκίνηση, ψάλλαμε το ΄΄Κύριε ελέησον΄΄.
      Αλλά και στον Ιερό Ναό που λειτουργώ, όταν στην Λειτουργία ψάλλω το Εισοδικόν (Κερκυραϊκά), όλος ο κόσμος συμμετέχει διότι μιλάει στην Κερκυραϊκή ψυχή η δική της ψαλτική.
    Είναι πάρα πολλά τα γράμματα που λαβαίνουμε απ’ όλον τον κόσμο που κυκλοφορεί το CD με την Κερκυραϊκή ψαλτική, απ’ την Ακαδημία Αθηνών, τον Αρχιεπίσκοπο, Επισκόπους, κληρικούς και λαϊκούς οι οποίοι εκφράζουν τον θαυμασμό τους γι’ αυτή την σπάνια Ιερή ψαλμωδία.
     Εύχομαι να βρεθούν οι κατάλληλοι άνθρωποι που θα αναδείξουν και θα αξιοποιήσουν τον μεγάλο αυτό θησαυρό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου